Onderwerp: Project: waterdicht compartiment transducers

Van alle huiddoorvoeren die een zeilboot kan hebben lijken de doorvoeren van de transducers (log en dieptemeter) het meest kwetsbaar. De Nasa doorvoeren zijn hierom zelfs berucht. Maar ook van andere (doorgaans van Airmar) zijn verhalen bekend van het falen van deze doorvoeren, bijvoorbeeld dit relaas van zeiljacht Bres. Er zijn meerdere oorzaken die een lek bij een transducer kan veroorzaken: verkeerd gemonteerd, een inslag van buitenaf (bijvoorbeeld een drijvende boomstam), een inslag van binnenaf (bijvoorbeeld een zwaar voorwerp dat tegen de transducer schuift) of materiaalfalen (bros worden van het kunststof). Wat de oorzaak ook is, als een huiddoorvoer van een transducer faalt zit er een flink gat in je boot. Dat is op zich nog best te stoppen (daar zijn meerdere manieren voor) maar feit is dat het vaak wel even duurt voordat je doorhebt dat er een lek is. Een bilgealarm is daarom eigenlijk een must voor zeegaande zeilboten. Maar zelfs met alarm valt het niet mee om een lek te vinden én te stoppen als het water al decimeters boven de kajuitvloer staat.

De il Cigno is uitgerust met een bilgealarm, een automatische bilgepomp, een handpomp en eventueel een noodpomp. Daarmee kan ik kostbare tijd winnen om het probleem op te lossen, ik heb diverse middelen aan boord om een gat dicht te stoppen. Maar het zat me toch niet lekker dat wanneer één van de twee transducers zou falen het zeewater ongehinderd naar de rest van de boot kon stromen. Daarom heb ik gezocht naar een oplossing waarbij in een dergelijk geval de problemen in ieder geval zo lokaal mogelijk zouden blijven. Dit heb ik gevonden door de ruimte onder de bank waar de transducers zitten zo goed mogelijk waterdicht te maken. Hierdoor blijft het lek beperkt tot alleen dit compartiment, onstaat er tijd om maatregelen te nemen en blijft de schade hopenlijk ook beperkt.

De situatie aan boord is als volgt. Onder de bakboord bank, tegen het hoofdschot, zitten de transducers.



De plaats van de transducers is op de volgende foto aangeduid met 'X'. In geval van een lek op die plaats kan het water via de bank door diverse openingnen naar de rest van de boot stromen (rode pijlen). Door het vak onder de bank tegen het schot af te dichten met een schot (groen vlak) wordt het vak afgesloten. Omdat de waterlijn net boven de bank ligt moet ook het toegangsluik naar dit deel waterdicht gemaakt worden.



Het schotje wat nodig is onder de bank heb ik eerst in karton gemald en daarna in hardboard. Dat kan je nog gemakkelijk een beetje vijlen als het nog niet helemaal goed past. Vervolgens een plaatje watervast multiplex met epoxy geïmpregneerd en tweezijdig voorzien van een laagje glasweefsel. Dat geeft stijfheid, goede hechting voor de fillets en bescherming tegen krassen en butsen.



Om het plaatje onder de bank met epoxy vast te kunnen zetten moest plaatselijk de topcoat weggeschuurd worden. De Compromissen zijn ontzettend netjes gebouwd, werkelijk alle oppervlakken (of je ze nu ziet of niet) zijn afgewerkt met topcoat. Maar als je dat gaat schuren met de lamellenschijf krijg je enorme witte stofwolken.



Door te schuren via het ene luik en de stofzuiger op het dichtgetapte andere luik kon ik de boot behoeden voor een witte catastrofe.



Desondanks zag het vak eronder er uit alsof er een cocaïne-transport had plaatsgevonden. Opruimen en weer stofvrij maken kost meer tijd dan het schuren zelf.



Het multiplex plaatje paste na het opschonen van de randen goed genoeg. Helemaal perfect is niet nodig, die spleetjes worden toch gevuld met epoxy.



Met een dikke epoxylijm (hars, snelle harder, katoenvezels en aerosil) de boel vastgezet met kloeke fillets. Omdat je onderstboven moet werken via het luik is het niet overal even strak, maar niemand die dat ziet later.



Daarna met stroken glasweefsel het plaatje over de fillets tweezijdig vastgelijmd.



Het plan was om de witte toplaag net als in de rest van de boot ook hier weer aan te brengen. Omdat de hechting van topcoat op epoxy niet geweldig is had ik eerder al de tip gekregen om epoxyhars met wit pigment te mengen. Met wat aerosil erbij kreeg ik inderdaad een dik en redelijk smeerbaar papje.



Maar het resultaat was teleurstellend. Het spul verwerkt vrij lastig en ondanks dat ik de aanbevolen hoeveelheid piment had gebruikt was de dekking erg slecht. Misschien heb ik toch wat fout gedaan of moet je toch meerder lagen aanbrengen, ik weet het niet. Omdat het oppervlak nu wel glad en dus reinigbaar is laat ik het maar zo.



Het luik bestond uit een los plaatje multiplex met een vingergat er in. Om dit waterdicht te krijgen heb ik het voorzien van scharnieren en een afdichtrubber. In plaats van het vingergat heb ik er een knelsluiting op gezet. Het mooie van dit type sluiting is dat deze bij het afsluiten het luik nog even goed in het rubber natrekt. Het luik zal met deze maatregelen waarschijnlijk niet 100% waterdicht zijn, maar dat hoeft ook niet. Het doel is alleen om te voorkomen dat het water snel naar de rest van de boot gutst.



Om de knelsuiting goed te laten sluiten heb ik van wat reststukjes laminaat een blokje gemaakt waar de lip van de sluiting onder tegenaan valt.



Het nu waterdichte compartiment wil ik natuurlijk nog wel kunnen gebruiken als opbergruimte. Om te voorkomen dat er spullen tegen de transducers stoten heb ik van een goedkoop doucherekje een wegneembare bescherming gemaakt.



Het resultaat is dat de veiligheid van de boot op dit punt een stuk beter geworden is. En los daarvan, het is ook fijn dat spullen onder de bank nu beter op hun plaats blijven liggen door de 'vakverdeling'.




Maar er blijft nog wel een restpuntje. Door het nu waterdichte compartiment bereikt lekwater vanuit de transducers niet meer de bilge en dus ook niet het bilgealarm. Er moet dus nog een watergeactiveerd zoemertje of zo ingebouwd worden of iets anders waardoor ik merk dat er iets loos is. Daar broed ik nog even op.

Netjes gedaan Timo. Dit is op veel boten een ondergeschoven kindje.
Op de vds34 van mijn ouders hadden we een keer een transducer (airmar denk ik) waarvan de schroefdop in tweeen gespleten was. Daar komt een beste berg water door naar binnen. De boot maakte een paar klappen op ongelukkige golven toen we de zuidelijke haven van Utsira (Noorwegen) uitvoeren.
Op mijn huidige boot zit het ook in een waterdicht compartimentje. Op de nieuwe boot word het helemaal anders, zodat de gevers ook vervangen of verwijderd kunnen worden zonder een druppel water binnen te krijgen.

Witte pigment in epoxy dekt inderdaad slecht. Daarom gebruik ik als topcoat de rolcoating van De IJssel in RAL9010. Polypox GT625 van Polyservice is hetzelfde dacht ik. Boere Freshwater coating is ook lekker spul daarvoor.

Een groot voordeel van Timo's project is dat je weet waar het lek is.
Bij mij aan boord constateer je water in de bilde onder de luiken maar dan?
De diepte meter of het log bij de maststeun? Of het toilet daar net voor? De toilet achter?
De inlaat voor motorkoeling? De keukenafvoer?

Als het water een beetje hoog staat vind je het niet zomaar.....

Heel mooi werk Timo!
ilCigno schreef :
Ik heb dit ook beleefd. Dektje totaal niet. Heb uiteindelijk veel meer pigment toegevoegd en toen ging het wel. Net goed genoeg. Ach. Bij mij zit het in de machinekamer dus ook niet zo erg.

Mooi opgelost.
Maar ik zou het vermoedelijk toch anders aangepakt hebben.
( Op mijn huidige boot speelt het probleem niet, want de NASA dieptemeter zit op de glasvezelromp en er niet door. )
Ik zou vermoedelijk kiezen om alleen de transducers in een soort van omgekeerde waterdichte schoenendoos te stoppen. Een kleine ruimte met een afneembaar waterdicht deksel.
Zo groot dat alle noodzakelijke handelingen goed uitvoerbaar zijn, maar dan ook niet groter.
Waterdichte kabeldoorvoeren en een wateralarm horen dan ook in die ruimte.
Zou ook helpen om geen water binnen te krijgen bij omwisselen van transducer naar plug of omgekeerd. want alleen de schoenendoos zou onder water komen, en niet de hele ruimte.

Ben van plan om over enige tijd mijn dieptemeter te vervangen, dus misschien komt die schoenendoos nog wel eens met foto's op het forum.

Dat is zeker ook een mogelijkheid. Ik heb alle varianten afgewogen en allemaal hebben ze voor- en nadelen. Welke voor jou de beste is verschilt per boot en per zeiler.

De reden waarom ik niet voor een 'omgekeerde schoenendoos' oplossing gekozen heb is dat je moeilijk kunt zien wat er aan de hand is. Een plan maken om het op te lossen is dan lastig. En zelfs als dat wel kan moet je de doos toch een keer weghalen en dan stroomt het water alsnog onbelemmerd door de boot. In mijn situatie hang ik de slang van de noodpomp in het compartiment en kan ik er hopelijk goed bij om de instroom te stoppen.

Netjes gedaan ! Handig dat je de ruimte waterdicht, maar ook bereikbaar en bruikbaar hebt op deze mannier.
Je zou nog aan een waterdicht kunsstof luik of automatisch bilgepompje kunnen denken, maar dat is misschien ook wel overkill. Wel goed dat je elke doorvoer kritisch bekijkt op risiko of noodzaak.
Dieptemeter kan zoals gezegd ook zonder doorvoer in polyester romp, dus uiteindelijk is het log daar het enige "risiko". Je kunt je afvragen of zo'n "wieltje" nog wel nodig is of dat er andere alternatieven zijn om de snelheid door het water te meten? (Weet ik eigenlijk niet)
Ik heb nogal wat vastzittende wieltjes (tijdje weinig varen) of verschillen tussen BB en SB (vooral bij S-spanten) op diverse boten meegemaakt en heb uiteindelijk besloten er geen log meer in te bouwen en alleen op VOG te kijken. Dat scheelt weer en gat/risiko, maar dat is natuurlijk niet ieders keuze.

Een schoenendoos in een Lemmer Aak tevens kluis (Plaatje 35)

Boel werk maar grondig aangepakt en netjes afgewerkt! Had ook niet anders verwacht

Kleinere goed ingedeelde vakken lijkt mij een handig bijkomend voordeel. Waarom de waterdichte deksel; ligt die onder waterlijnhoogte? Het vak ventileert niet meer nu. Hoeft geen probleem te zijn als je eens per seizoen ontsmet met een Dettol oplossing...

Ik heb het als hieronder opgelost. Gecombineerde log/diepte gever is op deze manier beschermd en mocht er tóch iets mis gaan met de doorvoer/sensor, dan is het eenvoudig rond het gleufje waar de kabel naar buiten komt wat rescuetape te wikkelen. Vrije ruimte tussen deksel en ingestoken sensor is plm 1 cm, waardoor, zelfs bij losse wartel, de sensor niet zover omhoog kan komen dat deze niet meer afdicht. Achteraf had ik een maatje bredere koker gekozen trouwens. Ruimte is te laag om hier een bun tot boven de waterlijn van te maken.

Hier een simpele pijp tot boven de waterlijn, daar had ik de ruimte voor.
Dubbel waterdicht is voor de beroeps zeevaart verplicht, valt dus echt niet onder overdreven gedoe.

Mooi uitgevoerd Timo!
Waardering ook voor de duidelijke omschrijving en fotos om een resultaat te bereiken.

Wel is dit draadje pas compleet als je het ook getest hebt natuurlijk
Dus, gevertje eruit en vak vol laten borrelen, ben benieuwd!

Gepost met de officiële Zeilersforum-app

Nachtvlinder schreef : Inderdaad, de WL ligt in rust net enkele centimeters boven de banken. Onder helling en/of vol beladen kan dat nog meer zijn natuurlijk.

rooiedirk schreef : Die pijp zou bij mij dus boven de bank uitkomen. Dat zit niet zo lekker
Los daarvan, het log moet er best vaak uit om even het wieltje schoon te maken. Om dat via een standpijp te doen leek mij niet zo handig.

Accelerate schreef : Ja, deze vraag had ik natuurlijk al verwacht
Ik voel op één of andere manier toch enige terughoudenheid om er een praktijkproef mee te doen...
Misschien laat ik het compartiment vol schoon water lopen. Maar dat test de waterdichtheid van het luik niet natuurlijk.

Gewoon even op zee doen bij een achterlijk NW windje 5.
Andere testjes hebben weinig zin.

Dank voor de tip Holtere maar nee, dan maar niet testen. Eén keer zout water in m'n boot op zee was voor mij al ruim voldoende om Neptunus niet nog een keer te tarten.

Erikdejong schreef :
Ik ben wel benieuwd hoe die oplossing er uit ziet erik. Kun je uitleggen hoe dat er uit ziet, gevers vervangen zonder dat er een druppel water binnenkomst? Dat wil ik ook

Buis in buissysteem?

Ilex schreef : Precies.
Een buis/koker tot boven de waterlijn, en de gever zit in een tweede buis gemonteerd die je met bouten op een flens in de eerste pijp zet. De binnenpijp haal je er met gever en al uit, doet wat je moet doen en dan gaat de boel zo weer terug. Als het gaat vriezen kun je er een dummy pijp van samendrukbaar materiaal voor in de plek hangen en dan kan de boel ook niet kapot vriezen.
Helaas werkt dit niet voor iedere boot, de meeste boten hebben geen goede plek waar je een pijp tot boven de waterlijn kunt monteren, een probeem wat Timo ook al aangaf voor zijn specifieke geval.

Dat is inderdaad een mooie oplossing, zeker voor de omstandigheden waar jij je in begeeft.