Platte Knoop
De platte knoop is één van de meest gebruikte knoop. Met een platte knoop worden twee lijnen aan elkaar vastgemaakt die van een vergelijkbare touwsoort en dikte zijn, en die niet te glad zijn. Een platte knoop kan ook natuurlijk gebruikt worden om twee einden van een zelfde lijn met elkaar te verbinden. Met slippende lussen er in gelegd, wordt het de knoop die je dagelijks in je veter legt. Bij lijnen van ongelijke dikte kan beter een schootsteek of een dubbele schootsteek gebruikt worden.
De goed gelegde platte knoop trekt zichzelf vast en zal niet vanzelf los gaan. Legt men de knoop fout (wanneer de twee uiteinden van een lijn niet netjes naast elkaar komen te liggen, maar in een hoek ten opzichte van elkaar liggen) dan is het geen platte knoop maar een oudewijvenknoop. Die knoop slipt wel en zal los gaan. Een variant op de platte knoop is de dievenknoop.
Leggen en losmaken
Het leggen van de knoop is eenvoudig: je legt de einden van het touw eerst rechts over links en dan links over rechts. Andersom levert hetzelfde resultaat. Tweemaal rechts over links of tweemaal links over rechts levert een oudewijvenknoop op. Voor het toevoegen van een slipsteek neem je één eind na de eerste overslag dubbel, voor een platte knoop met dubbele slipsteek na de eerste overslag beide einden dubbel.
Men kan een zeer strak getrokken platte knoop losmaken door het vaste en het losse eind aan een kant van de knoop met een forse ruk uit elkaar te trekken. De knoop breekt en kan daarna gemakkelijk uit elkaar genomen worden door de ontstane lus achterover te drukken.
Gevaar bij oneigenlijk gebruik
De platte knoop is ongeschikt om twee niet even dikke lijnen met elkaar te verbinden die onder spanning komen te staan, bijvoorbeeld bij het dragen van een last. Sommige knoopgidsen beweren dat er met de platte knoop meer ongelukken gebeuren dan met alle andere knopen samen. Dit is doorgaans te verklaren uit het feit dat er geen platte knoop is gelegd, maar een dievenknoop of "oud wijf". Het is beter om in niet even dikke lijnen een schootsteek of dubbele schootsteek te leggen. Deze knopen worden van oudsher ook toegepast bij het aan de vlaggelijn vastknopen van de (nederlandse) vlag. Om twee even dikke lijnen met elkaar te verbinden waarop wel erg grote spanning komt te staan is de dubbele vissersteek geschikter. Toepassingsgebied van de platte knoop: - het in twee even dikke lijnen of in de uiteinden van een touw knopen (bijvoorbeeld bij het zeilreven) - pakketjes dichtknopen - in plaats van een riem c.q. touw om middel geknoopt.
Minder geschikt bij toepassingen waarbij er afwisselende spanningen (kunnen) ontstaan. Bijvoorbeeld bij het slepen van de ene boot door de andere, waarbij twee (even dikke) lijnen aan elkaar geknoopt moeten worden. Hiervoor zijn andere touwverbindingen beter geëigend.
