Varen met...
- Geschreven door Dennis Schagen
- Hits: 5173
Zondagochtend half 10. De zon is al lekker aan het schijnen als ik me aan boord begeef van Sanya, de VO70 die 2x aan de Volvo Ocean Race heeft meegedaan, om een dagje te beleven hoe zo'n race-monster nu vaart.
| Naam | Sanya |
| Lengte | 21,5m |
| Breedte | 5,7m |
| Diepgang | 4,5m |
| Displacement | 15000 kg |
| Hoogte | 31,5m |
| Grootzeil | 185m2 |
| VOR 2008-2009 (Telefonica Blue) | 3e (schipper Bouwe Bekking) |
| VOR 2011-2012 (Sanya Lan) | 6e (schipper Mike Sanderson) |
Schipper Ysbrand Endt heet ons hartelijk welkom, stelt zijn team voor (5 mensen die de boot van voor tot achter kennen) en maakt kennis met zijn 14 opstappers. Dan zit je dus met 20 man aan boord, maar omdat het dek vreselijk groot is (want de kajuit is minimaal) sta je elkaar niet in de weg. Een korte veiligheidsinstructie laat zien op welke manieren we allemaal vingers kunnen kwijtraken: door de bizar grote krachten op vrijwel alle lijnen is het bijvoorbeeld niet toegestaan een lijn van een lier af te halen. Dat moet op een speciale, vinger-veilige manier. Ter illustratie zet de schipper even een bakstag door: de load sensor loopt op van 200 kg naar 4000 kg als hij in zijn eentje aan de grinder gaat (met 6 man kan je voorbij de 8 ton komen). Het geluid van de lier knalt door de haven en echoot tegen de kademuren. Dit zijn serieuze krachten. Er is dan ook geen harpje op de boot te bekennen, alles is met loops vastgezet en ook low friction rings kom je regelmatig tegen. Let ook op de bevestiging van de grootschoot aan de giek: supersimpel, een bandje eromheen. Je vraagt je bijna af waarom niet iedereen dit heeft.
Op zee staat nu niet heel veel wind, een knoopje of 3. De verwachting is dat er nog wel meer gaat komen als de zeewind opsteekt, maar voorlopig doen we het hier maar mee. De code-0 gaat erop, het staysail wordt tussen grootzeil en code-0 gehesen. In alle gevallen zijn 6 grinders nodig, dus de opstappers hebben genoeg te doen :) Als de zeilen staan en getrimd zijn, zien we de snelheid oplopen naar zo'n 4,5 knoop. Niet slecht! We trimmen nog wat meer, de wind doet er een knoopje bij en ik zie 6,5 op het log verschijnen. De ware wind zit dan op 75 graden, schijnbaar rond de 32.
Vlak voor Maasmond gaan we overstag om weer een noordelijk koersje voorbij Scheveningen te varen. De 4,5 meter diepe kantelkiel wordt even gedemonstreerd: met de generator aan swingt de kiel van 40 graden aan loef, in een paar seconden naar 40 graden aan lij. De boot schokt en schudt, je voelt dat hier een hoop gewicht verplaatst wordt. Terug in de normale positie voor deze koers en wind (graadje of 12 naar loef) zien we ook wat het effect is van het verstellen in kleinere stapjes.
Sturen met deze boot ging eigenlijk best soepel, ik kon hem vrij goed op koers houden. Tot de wind ineens even helemaal weg viel: een velocity header noemen ze dat geloof ik. Die is vrij extreem als je harder dan de wind vaart, ik vond het enorm lastig om de wind weer op te zoeken met een boot die toch wat anders reageert (trager) dan mijn eigen. Gelukkig trekt de wind aan naar 6 knopen, dat geeft wat meer druk en dus stuurt ie gemoedelijker.
Tijd voor een rondje onderdeks, om eens te zien hoe men daar leeft en geleefd heeft. Ook hier zien we dat de VO70's echt extreem zijn: er zit geen versierinkje teveel, het past allemaal precies en de herrie in deze klankkast is enorm als er aan de lijnen getrokken wordt. Het toilet is zo ontworpen dat je echt liever overboord piest. Kisten met opschrift 'Telefonica Blue', toen Bouwe Bekking nog schipper was. Zijn navigatiehoek is nog in originele staat, niet heel uitgebreid maar zeer doelmatig en vooral: nog steeds heel.
Qua onderhoud is zo'n boot best een listig ding. De RVS scepters zijn niet veilig voor de carbon romp (de bouten moeten dus regelmatig vervangen worden omdat ze wegrotten), overal en nergens kom je schaaf-, breuk- en herstelplekjes tegen. Je ziet dat de boot geleefd heeft – en hard ook. Maar dat mag de pret niet drukken. Deze boot is er niet om mooi te zijn, dat laten we aan anderen over. Deze boot is er om hard te gaan: 590 mijl in 24 uur is het record. Dat is van Rotterdam naar Kopenhagen in een dag!
Zo veel mijl en snelheid gaan wij niet halen vandaag, maar we gaan wel de A3 hijsen. Deze spi heeft een oppervlak van ongeveer 500 m2, dus als we die zetten, varen we met totaal 780 m2 zeil. Dat hangt aan een mast van 31,5 meter; een ieder die 6 grinders weet op te roepen, mag zichzelf de top in laten hijsen. Dat is mij wat te gortig, ik vind kijken naar de zalingen al onprettig genoeg.
Ondertussen gaan we niet hard genoeg volgens de performance meter: we moeten 2 knopen harder. Op mijn vraag wat we daaraan gaan doen is het antwoord kort: niets. Die 2 knopen halen we alleen als we een ander zeil zouden hijsen, maar dat zeil is niet aan boord: een dagje spelevaren met wat gasten, doe je niet met een zeil dat nieuw 2 ton kost. Zit wat in, jammer is het wel.
In de haven kunnen we terugkijken op een prachtige zeildag met ideale weersomstandigheden om alles uit te proberen en een klein stukje te beleven van de extreme condities waaronder de mannen en vrouwen van de Volvo Ocean Race over de oceanen stuiteren. Met dank aan Ysbrand, Maaike, Hilda, Jeroen, Gunnar, Michiel, Matthijs en natuurlijk de organisatie van Vo70Sailing ! Tevens hartelijk dank aan mijn werkgever die dit wel een passend kado vond voor 12,5 dienstjaren. Ik geef hem geen ongelijk en kijk nu al uit naar het volgende jubileum.
- Geschreven door Lamavare
- Hits: 16231
Varen met de Keus 22
Open kielboot voor Friesland, het Wad, IJsselmeer, Zeeland, de kust en de hele wereld, aldus de folder. Met 90 cm diepgang is de boot natuurlijk heel geschikt voor ons land en met een takeltje kun je als het nodig is de bulbkiel omhoog trekken. Dat is handig voor op de trailer.
Begin 2010 kwam de 1e op het water, gemaakt van aluminium en bedoeld het ontwerp te testen en om als plug te dienen. Inmiddels is er een handvol in polyester geproduceerd en beleeft de boot zijn introductie op de HISWA. De ontwerper, Peter Keus, heeft er inmiddels bijna 10 jaar aan gewerkt en op de site www.keus22.nl vertelt hij waarom alles wat er al was, toch niet zo geschikt is voor een zeilschool en voor Friesland. Belangrijk is dat de boot niet doorkentert en dus na plat slaan weer omhoog komt.
Samen hebben we de boot een middagje getest op het Slotermeer en natuurlijk op de Luts. De Keus22 is 6.50 m lang bij 2.20 m breed en bedoeld voor 3 à 4 personen, maar 5 kan ook. De Keus22 is een rondspant met scherpe kimmen, iets anders dan kielboten waar ik veel me gevaren heb zoals 16m², Centaur, Randmeer en poly-Valk. Met zijn lange kuip en open spiegel doet hij wat meer denken aan de Fox 22.
Je stapt aan boord en gelijk vallen een paar dingen op: de bun en de giek. In de bun met kap kan de buitenboordmotor en benzinetank worden geplaatst, daarboven zit het dubbele schoot-grondblok gemonteerd. Daardoor kun je de grootschoot zowel als stuurman maar ook als middenman bedienen. Handig in manoeuvres en superveilig als je les geeft. De giek zit gemonteerd tegen het voorschot. Daardoor is er wel een plekje minder aan boord, maar er is geen ingewikkeld lummelbeslag nodig om de mast te strijken. Dat strijken gaat iets minder handig dan bij een Valk of 16m², maar als het nodig is dan kan het. Bij de boeg is de mogelijkheid voor een uitschuifbare gennakerboom. De trommel van de rolfok zit onder dekhoogte, maar je kan er wel bij. Ook bijzonder is het torentuig met losse broek en lazyjacks en de hangbanden rondom de kuip.
Al met al een open boot met allerlei zaken die je toch vooral op de sportieve, kleine kajuitboten tegenkomt.
De uitvoering waarmee we varen is nog een proto-type. Voor de verhuur en voor zeilscholen is er de ‘Basic’, iets luxer de ‘Tour’ en de ‘Fun’. Voor de racers is er de ‘Win’, zonder motor en hangbanden, maar wel met trapeze.
Het water op
Vanwege de nachtvorst is de BBM niet gemonteerd. De bun dichten we met een inzetstuk. ’t Is fris, een paar graden boven nul, met een NO-wind van 10-15 knopen. Het gemak van de middenmotor met electrische start en aparte gashandel missen we, dus in de Luts hijsen we gelijk het grootzeil en rollen de fok uit. De boot gaat er gelijk vandoor, gaat akelig hoog aan de wind en kruisen in het nauwe vaarwater van de Luts is een makkie. Zelfs als je knijpt blijft de boot lopen. Op het meer komt de tweede verrassing. We vallen af naar halve wind en gaan gelijk in plané en dat zonder gennaker! De boot blijft goed hanteerbaar zolang je bij vlaagjes wat afvalt. Aan de wind missen we eigenlijk wat gewicht om de boot lekker te varen. Dus even een rif gezet, snel en simpel, en in een wat rustiger tempo wat zeilmanoeuvres gedaan. Overstag en gijpen gaat gemakkelijk als je de motoriek van een zwaardboot beheerst. Want dat is toch de grootste verrassing, je vaart deze kielboot alsof het een zwaardboot is. Lekker actief zitten op het gangboord, lekker hangen (in de banden) voor de gewichtstrim, bij manoeuvres vlot bewegen door de kuip. De boot is makkelijk te trimmen en ligt heel mooi op het roer. Wel even wennen aan de korte helmstok met die lange joystick.
Terug naar de Luts, vlot naar binnen met een bakstagwindje, even een 360° en het grootzeil is gestreken. Makkelijk die lazyjacks. Snel de fok inrollen en we schuiven zachtjes de box weer in.
Op de wal nog even nagepraat onder het genot van koffie en een Zeeuwsche bolus. Ook voor die wateren is de boot een aanwinst. Vaar je alleen daar of op het IJsselmeer, dan zou de kiel wat dieper mogen steken.
Klinkt allemaal zo positief dat je bijna vergeet, dat ook deze boot nadelen heeft. Wat ik al meldde, een kielbootzeiler moet zijn motoriek wat aanpassen. En de mast van 8 meter steekt in gestreken toestand flink uit. Maar meer kan ik echt niet bedenken.
Conclusie: de Keus22 is echt een sportboot, maar ook prima geschikt om met minder ervaren zeilers lekker te toeren.
Je kan de boot bewonderen bij het daysailer-paviljoen op de Hiswa en op www.keus22.nl .
Lamavare/
Arjaan van Engen
